ملات فوران - سایر ملات های رزینی
ملات فوران - سایر ملات های رزینی
ملات های بر پايه رزين هايي که بعنوان رزين های ضد خوردگی تعريف مي شوند، گروه ديگری از ملات ها هستند که در صورت نياز به مقاومت در برابر بارهای شيميايي مختلف بکار مي روند. بطور کلی اين نوع از ملات های بر پايه يک رزين پيوند دهنده بوده که بوسيله يک هاردنر سخت مي شوند. واکنش شيميايي و از نوع پليمری است.
مهمترين رزين هايي که در ملات های ضد خوردگی مورد استفاده قرار مي گيرند عبارتند از: رزين فنوليک، رزين فوران و رزين اپوکسی در ترکيب با هاردنرهای پلي آمين و رزين پلی استر غيراشباع و وينيل استر مي باشد.
در داخل ملات ها بغير از پايه رزينی و هاردنر های مربوطه به منظور افزايش مقاومت های مکانيکی و نيز کاهش قيمت از انواع فيلرها مانند دانه بندي های مختلف سيليس ، کربن و گرافيت، کک و در برخی از باريت استفاده مي شود.
در مقايسه با ملات های سيليکاتی، ملات های رزينی در برابر نفوذ مايعات نسبتا مقاومتر مي باشند و نيز در برابر طيف وسيعی از مواد خورنده شامل اسيدها، قلياها و حلالها بسته به نوع رزين مورد استفاده در ملات، مقاوم هستند.
از معايب ملات های رزينی در مقايسه با ملات های سيليکاتی مقاومت پايين تر آنها نسبت به حرارت مي باشد. مقاومت حرارتی اين گروه از ملات ها برحسب نوع رزين مورد استفاده بين ۶۰ تا ۲۰۰ درجه سانتيگراد متغير مي باشد. ضعف ديگر ملات های رزينی، عدم مقاومت آنها در برابر مواد اکسيدکننده قوی مخصوصا در درجه حرارت های بالا مي باشد.
در برخی از ملات های بر پايه رزين ها در حين سخت شدن انقباض پليمری قابل توجهی وجود دارد.
ملات فوران بصورت دو جزئي مي باشند. يکی از اجزاء، رزين فوران به عنوان پيوند دهنده بوده و ترکيب دوم بصورت پودر مي باشد. اين پودر از فیلرهای کربنی و يا سيليسی به همراه هاردنر رزين فوران تشکيل شده است.
همانند ملات پايه فنليک در ملات فوران نيز از اسيدهای قوی بعنوان هاردنر استفاده مي گردد. به همين علت نمي بايست از ملات فوران بصورت مستقيم بر روی سطوح کربن استيل و بتون استفاده نمود چرا که خود باعث خوردگی سطوح مي شوند. توصيه ميشود که از يک لايه ميانی (membrane) بر روی سطوح و قبل از اجرای ملات، مانند پوشش های رزينی، رابرها و يا پوشش های قيری و يا محصولات مشابه استفاده شود.
ملات های بر پايه رزين فوران از مقاومت شيميايي بسيار متنوع وليکن بالا برخوردارند. در برابر مواد قليايي نيز حتی بدون اعمال حرارت، مقاومت بسيار خوبی دارند.
مقاومت حرارتی آنها در حدود ۲۰۰ درجه سانتيگراد است بطوريکه در مقايسه با ساير ملات های رزينی، ملات پايه فوران دارای بالاترين مقاومت حرارتی هستند.
همانند ملات فنوليک، از ملات فوران به منظور نصب و بندکشی کاشی و آجرهای سراميکی و يا کربنی در سطوح کف و ديواره ها و نيز داخل مخازن و راکتورها استفاده مي شود.
يکی از معايب ملات فوران نسبت به ملات فنوليک؛ انقباض پليمری (shrinkage) بيش از حد آن در طی زمان عمل آوری است.
مقاومت شيميايی ملات های بر پايه رزين فوران نسبت به عوامل اکسيدکننده ضعيف است.
رزين فوران در مقايسه با رزين فنوليک از حساسيت کمتری نسبت به شرايط نگهداری برخوردار مي باشند.
ملات های بر پايه رزين های پلی استر غير اشباع و وينيل استر عمدتاً ملات های دو جزئی هستند. يکی از اجزاء، رزين مورد نظر به عنوان پيوند دهنده بوده و ترکيب دوم بصورت پودر مي باشد. اين پودر معمولا از فيلرهای سيليسی به همراه هاردنر رزين تشکيل شده است.
ملات بر پايه رزين پلی استر اشباع نشده نسبتاً در مقابل مواد اکسيدکننده عوامل خنثی و اسيدی مقاوم مي باشند. مقاومت آنها در برابر قلياها و حلال ها ضعيف مي باشد. وليکن ملات های بر پايه رزين وينيل استر در برابر رنج وسيعی از مواد خورنده مانند اسيدها، اکسيد کننده ها، حلال ها و حتی قلياها مقاوم مي باشند.
انقباض پليمری (shrinkage) ملات های پايه پلی استر اشباع غير اشباع و وينيل استر مانند ملات های بر پايه رزين فوران، در طی عمل آوری نسبتاً زياد مي باشد.
مقاومت گرمايي اين گروه از ملات ها بين ۸۰ تا ۱۲۰ درجه سانتيگراد است.
زمان نگهداری (Shelf Life) اجزاء ملات های بر پايه رزين های پلی استر غير اشباع و نيز وينيل استر بسيار محدود مي باشد که از ضعف های اين نوع ملات ها است.
ملات بر پایه رزین اپوکسی
ملات بر پايه رزين اپوکسی عمدتاً ملات های سه جزئی مي باشند. يکی از اجزاء، رزين اپوکسی به عنوان پيوند دهنده، جزء دوم هاردنر که عموماً مايع است و جزء سوم که صرفا فيلرهای سيليسی و يا کک مي باشد.
هاردنرهای مورد استفاده جهت خشک شدن رزين های اپوکسی غالباً پلی آمينهای آليفاتيک و آروماتيک مي باشند.
ملات بر پايه رزين اپوکسی برحسب نوع استفاده از هاردنر دارای مقاومت های بسيار متنوعی مي باشند. آنها در برابر اسيدهای معدنی با غلظت پايين، قلياها و نمک ها مقاومت دارند وليکن مقاومت آنها در برابر مواد اکسيدکننده، اسيدهای معدنی غليظ، اسيدهای آلی با جرم مولکولی پايين و بسياری از حلال ها ضعيف است.
از مزايای ملات بر پايه رزين های اپوکسی؛ مقدار ناچيز انقباض پليمری آنها در طی زمان عمل آوری است (Shrinkage-Free).
مقاومت حرارتی اين گروه از ملات های رزينی در حدود ۶۰ درجه سانتيگراد مي باشد.
ملات بر پايه رزين های اپوکسی چسبندگی بسيار عالی بر روی سطوح بتونی و نيز مواد سراميکی دارند. به دليل چسبندگی خوب آنها، اغلب ميتوان کاشي ها را مستقيماً بر روی سطوح با استفاده از ملات اپوکسی و بدون نياز به استفاده از membrane اجرا نمود.
عموماً ملات های بر پايه رزين اپوکسی برای نصب و بندکشی آجرها و کاشي ها جهت سطوح کف مورد استفاده قرار ميگيرند. استفاده از اين نوع ملات در سطوحی که نياز به مقاومت بالای مکانيکی است به همراه کاشي های Heavy Duty نيز توصيه مي گردد.
لايه های حايل يا بازدارنده:
يک کاشي کاری و يا آجرکاری ضد اسيد با اينکه بعنوان يک پوشش با مقاومت و قابليت بالا معرفي مي گردد وليکن دارای ضعف بزرگی بوده که همانا انتقال مواد خورنده به سطح زير کار بدليل وجود تخلخل در آجرها و کاشي ها و نيز ملات ها مي باشد.
به منظور رفع اين مشکل در سيستم های سراميک لاينينگ مي بايست از يک لايه حايل يا بازدارنده (Membrane) در زير آجر و ملات استفاده کرد اين لايه از رسيدن مواد خورنده به سازه اصلی جلوگيری مي نمايد. اين لايه مي تواند بر پايه مواد قيری (بيتومن) و يا بصورت ورق های ترموپلاستيک مانند پلی ايزوبوتيلن و پی وی سی و يا لاستيک ها مانند انواع رابرهای کلروپرن و بوتيل رابرها و يا بر پايه رزين های ترموست سخت مانند رزين های اپوکسی، فوران، وينيل استر و انعطاف پذير مانند پلی اورتان و اپوکسی تارها باشد.
تلفيق سيستم سراميک لاينينيگ به همراه لايه بازدارنده (لايه آب بندی) را يک لاينينگ ضد خوردگی مرکب مي نامند که دارای مقاومت های بالای شيميايي بوده ضمن اينکه در برابر تنش های مکانيکی و حرارتی دارای مقاومت های لازم مي باشد.
